در دنیای مهندسی مواد پلیمری، پلیسیلوکسانها یا همان سیلیکونها، جایگاهی استراتژیک دارند. این مواد که پلی میان دنیای معدنی (سیلیکاتها) و آلی (پلیمرهای کربنی) هستند، به دلیل پایداری ترمودینامیکی ذاتی و انعطافپذیری مولکولی، ستون فقرات بسیاری از صنایع پیشرفته محسوب میشوند. برای تولیدکنندگان و فرمولاتورهای صنعت چسب و درزگیر، درک عمیق مواد اولیه چسب سیلیکونی و مکانیسمهای پخت، کلید دستیابی به محصولی با کیفیت جهانی است.
بازرگانی ماران تجارت، پیشرو در تامین مواد اولیه شیمیایی، در این مقاله تخصصی به کالبدشکافی دقیق این صنعت میپردازد.
شیمی و خواص چسب سیلیکون
ساختار بنیادین سیلیکونها بر پایه توالی متناوب اتمهای سیلیسیم و اکسیژن {-Si-O-Si-} استوار است. انرژی پیوند سیلوکسان (۴۴۴ کیلوژول بر مول) به مراتب بالاتر از پیوند کربن-کربن در پلیمرهای معمولی است. این ویژگی باعث میشود چسبهای سیلیکونی در برابر تابش UV، اوزون و نوسانات دمایی (از منفی ۶۰ تا مثبت ۲۶۰ درجه سانتیگراد) مقاومتی خیرهکننده داشته باشند.
دسته بندی تکنولوژیک چسبهای سیلیکونی
درک انواع چسبهای سیلیکونی نیازمند شناخت دقیق مکانیسم پخت (Curing) است. این طبقهبندی تعیینکننده کاربرد نهایی و روش اعمال چسب است.
۱. سیستمهای RTV (ولکانیزاسیون در دمای اتاق)
این دسته پرکاربردترین نوع چسب سیلیکونی در مصارف ساختمانی و الکترونیک است و به دو زیرگروه تقسیم میشود:
- تکجزئی (RTV-1): پخت وابسته به رطوبت محیط است. واکنش از سطح شروع شده و به عمق میرود. این سیستمها محصول جانبی (مانند اسید استیک یا الکل) آزاد میکنند.
- دوجزئی (RTV-2): پلیمر و عامل پخت جدا از کاتالیزور هستند. پخت در تمام حجم همزمان رخ میدهد و مستقل از رطوبت است، که آن را برای قالبگیری و قطعات ضخیم ایدهآل میسازد.
۲. سیستمهای HTV و LSR
این سیستمها برای پخت نیاز به حرارت بالا و کاتالیزورهای پلاتین یا پراکسید دارند و در تولید قطعات لاستیکی دقیق و پزشکی کاربرد دارند.
جدول مقایسه ویژگیهای انواع چسب سیلیکونی
در جدول زیر، تفاوتهای کلیدی گریدهای مختلف برای انتخاب هوشمندانه مواد اولیه آورده شده است:
| ویژگی | RTV-1 | RTV-2 (تراکمی) | RTV-2 (افزایشی) | HTV / HCR | LSR |
| حالت اولیه | خمیر تکجزئی | مایع/خمیر دوجزئی | مایع/خمیر دوجزئی | جامد خمیری | مایع ویسکوز دوجزئی |
| مکانیسم پخت | رطوبت محیط | رطوبت + کاتالیزور | حرارت/محیط (پلاتین) | حرارت (پراکسید/پلاتین) | حرارت (پلاتین) |
| محصول جانبی | بله (اسید/الکل/…) | بله (الکل) | خیر | بله (در نوع پراکسیدی) | خیر |
| انقباض (Shrinkage) | متوسط تا بالا | متوسط | ناچیز (< ۰.۱٪) | بسته به فرمول | ناچیز |
| کاربرد اصلی | درزگیری، چسباندن | قالبگیری، الکترونیک | قالب دقیق، پزشکی | قطعات لاستیکی، واشر | تزریق دقیق، پزشکی |
کالبدشکافی فرمولاسیون و مواد اولیه چسب سیلیکونی
هنر فرمولاسیون، ایجاد تعادل دقیق میان اجزای شیمیایی است. ماران تجارت با در اختیار داشتن زنجیره تامین قدرتمند، امکان تامین و Sourcing تمامی اجزای زیر را برای تولیدکنندگان داخلی فراهم کرده است.
۱. پلیمر پایه (Base Polymer)
ستون فقرات چسب، پلیمر خطی پلیدیمتیلسیلوکسان (PDMS) است.
- انتهای سیلانول (Silanol-Terminated): برای سیستمهای RTV-1 و تراکمی استفاده میشود.
- انتهای وینیل (Vinyl-Terminated): مخصوص سیستمهای پخت افزایشی و LSR است.
۲. عامل پخت (Crosslinkers)
انتخاب کراس لینکر تعیینکننده نوع درزگیر (استوکسی یا خنثی) است:
- سیستم استوکسی (Acetoxy): بوی سرکه میدهد و چسبندگی عالی دارد اما خورنده است.
- سیستم اکسایم (Oxime) – خنثی: از عواملی مانند متیلتریس(متیلاتیلکتوکسیم)سیلان استفاده میکند. محصول جانبی آن MEKO است.
نکته تامین: بازرگانی ماران تجارت تامینکننده مستقیم متیل اتیل کتوکسیم (MEKO) از برندهای معتبر جهانی (مانند GUJARAT هند) برای تولیدکنندگان چسبهای سیلیکونی خنثی است.
۳. پرکنندههای تقویتکننده (Reinforcing Fillers)
بدون پرکننده، سیلیکون استحکام بسیار پایینی دارد. حیاتیترین ماده در این بخش سیلیکافوم (Fumed Silica) یا اروزیل است.
- نقش: ایجاد پیوند هیدروژنی با پلیمر برای افزایش مقاومت پارگی و ایجاد خاصیت تیکسوتروپی (ضد شره).
پیشنهاد ویژه ماران تجارت: دسترسی فوری به انواع اروزیل200 گرید FUSIL 200 و XYSIL 200 (کیسههای ۱۰ کیلوگرمی) موجود در انبارهای ماران تجارت، تضمینکننده کیفیت رئولوژی محصول شماست.
۴. کاتالیزورها و افزودنیها
- کاتالیزور: در سیستمهای تراکمی معمولاً از ترکیبات قلع (مانند DBTDL) و در سیستمهای پزشکی از کمپلکسهای پلاتین (Karstedt) استفاده میشود.
- افزودنیها: شامل پروموتورهای چسبندگی (سیلانها) و قارچکشها میشود.
چالشهای تولید چسب سیلیکونی و روندهای جهانی
تولید چسب سیلیکونی فرآیندی حساس است که نیازمند تجهیزاتی مانند میکسرهای سیارهای (Planetary Mixers) و سیستمهای گاززدایی (Degassing) تحت خلأ برای حذف حبابهای هواست.
امروزه بازار جهانی به سمت محصولات دوستدار محیط زیست حرکت میکند. قوانین جدید اروپا (REACH) محدودیتهای سختگیرانهای برای ترکیبات حلقوی (D4, D5, D6) وضع کردهاند و تولیدکنندگان به سمت فرمولاسیونهای “Low Volatile” میروند. همچنین، رشد خودروهای برقی (EV) تقاضا برای چسبهای سیلیکونی رسانای حرارتی را به شدت افزایش داده است.
ماران تجارت: شرکت بازرگانی واردکننده مواد اولیه شیمیایی
تامین پایدار و باکیفیت مواد اولیه چسب سیلیکونی، دغدغه اصلی تولیدکنندگان است. شرکت بازرگانی ماران تجارت با تکیه بر تجربه فنی و بازرگانی خود، پکیج کاملی از خدمات را ارائه میدهد:
- موجودی انبار: تحویل فوری اقلام کلیدی مانند سیلیکا فوم (Fumed Silica)، MEKO (ضد رویه)، انواع حلالها و افزودنیها.
- خدمات Sourcing: شناسایی و واردات تخصصی گریدهای خاص پلیمرهای سیلیکونی (PDMS)، انواع عامل ساخت و کاتالیزورها از برندهای معتبر جهانی یا جایگزینهای باکیفیت آسیایی.
- مشاوره فنی: یاری رساندن به واحد تحقیق و توسعه شما برای انتخاب بهترین گرید مواد اولیه متناسب با فرمولاسیون.
برای استعلام قیمت و دریافت دیتاشیت فنی مواد اولیه، همین امروز با دپارتمان فروش فنی ماران تجارت تماس بگیرید.
پرسش و پاسخهای فنی-تخصصی
۱. تفاوت اصلی بین سیلیکونهای استوکسی و خنثی (Neutral) در چیست؟
تفاوت در عامل پخت(Crosslinker) و محصول جانبی پخت است. نوع استوکسی اسید استیک آزاد میکند (بوی سرکه) و برای فلزات خورنده است، اما نوع خنثی (معمولاً الکوکسی یا اکسایم) الکل یا کتوکسیم آزاد کرده و برای آینه، سنگ و قطعات الکترونیک ایمن است.
۲. چرا در تولید چسب سیلیکونی حتماً باید از میکسر تحت خلأ استفاده کرد؟
زیرا در حین اختلاط پودر سبک سیلیکا فومد با پلیمر ویسکوز، حجم زیادی هوا وارد مخلوط میشود. باقی ماندن حباب هوا باعث ضعف مکانیکی، ظاهر زشت و قطع شدن جریان خروجی چسب میشود.
۳. نقش Fumed Silica در فرمولاسیون چسب سیلیکونی چیست؟
این ماده نقش حیاتی در “تقویت مکانیکی” (افزایش مقاومت پارگی و کششی) و “کنترل رئولوژی” (ایجاد خاصیت تیکسوتروپی برای جلوگیری از شره کردن چسب روی سطوح عمودی) ایفا میکند.
۴. آیا ماران تجارت مواد اولیه برای چسبهای هات ملت (Hot Melt) نیز ارائه میدهد؟
بله، ماران تجارت تامینکننده طیف وسیعی از رزینهای هیدروکربنی (C5 و C9)، کوپلیمرها و واکسهای مورد نیاز برای صنایع چسب گرمذوب و لاستیک است.
